Zwolspleziertje nummer twee documenteert graffiti in Zwolle, net zoals nummer één dat heeft gedaan. 24 pagina’s met foto’s van tags, pieces en streetart, zonder begeleidende tekst. Kaal en hard spatten de lijnen van de pagina’s: WTIP, SAME, NOSE, ZMOG en SOLE. Vaak zijn het elektriciteitshuisjes, tunnelwanden en brugpilaren, die gebruikt worden als plek om de art te zetten. Een enkele keer herken je de locatie; die tunnel onder de A28 naar Holtenbroek, een overkluizing van het Zwarte Water De Dijkstraat en een geluidscherm langs de snelweg. Maar meestal valt er niets herleiden; verkeersborden, hekken om bouwplaatsen, schaftketen of inwisselbare straten.
Het is straatmeubilair, betonnen delen van kunstwerken en andere voorwerpen in de stedelijk omgeving die gebruikt worden als plek voor het maken van graffiti. Op alle 24 pagina’s is er niet 1 foto te vinden van een ‘natuurlijk’ object dat gebruikt is voor het plaatsen van een piece. Daarmee is graffiti bij uitstek een stedelijk fenomeen; dat vrijwel niet voorkomt in de landelijke omgeving. Behalve wanneer de stad en het platteland elkaar ontmoeten; de plekken waar bruggen, civiele kunstwerken en spoorlijnen het landschap doorkruisen. Op deze plekken; waar er vervoer is van mensen en middelen van de ene naar de andere stedelijke agglomeratie - en daarom makkelijk te bereiken vanuit de stad - is streetart te vinden.
Van Zwolse pleziertje nummer twee zijn er 100 exemplaren gemaakt, die van mij heeft nummer 59. Het boekje was te bestellen via de socialmedia pagina (instagram) Zwollywood.graff. Hier worden foto’s geplaatst van graffiti in Zwolle. Bij het boekje kreeg je ook een ansichtkaart en een stuk of wat stickers, die je op je fiets kunt plakken of op een lantaarnpaal. Greetings from Zwollywood staat er op de ansichtkaart. Volgens het woordenboek straattaal is dit een coole naam voor Zwolle. Maar dat mag inmiddels wel duidelijk zijn. De naam komt voor het eerst voor in het archief van de krant Algemeen Dagblad. In een artikel uit 1995 over het Zwolse cabaretfestival wordt de stad Zwollywood genoemd; vanwege het bruisende uitgaansleven. Een verdere verklaring voor deze naam wordt in het artikel niet gegeven. Je zou verwachten dat het iets met film te maken zou hebben, maar van een lokale filmscene is in de Hanzestad geen sprake. Zwollywood bekt gewoon lekker en heeft meer cachet dan simpelweg 038.
De graffiti in Zwolspleziertje vind je niet terug in de streetart routes die nu populair zijn. In de afgelopen jaren zijn er veel projecten uitgevoerd; om blinde muren in de stad te verfraaien met bloemen, vogels of historische figuren. Het ziet er mooi uit, maar het mist toch een rauw randje, het ondergrondse gevoel dat een piece of graffiti wel geeft. Deze streetart is te netjes en bovendien legaal, gesubsidieerd en het plaatsen ervan wordt toegejuicht door het gemeentebestuur. Ik vermoed dat je als piecezetter liever niet geassocieerd wordt met dit soort cookiekunst. Straatkunst moet wel echt blijven. Het omslag van Zwolspleziertje deel 2 laat de hoge spoorbrug zien op een regenachtige nacht. De achterflap is een foto van het station, op hetzelfde tijdstip genomen vanaf de brug.
De hoge spoorbrug in Zwolle heeft voor velen een speciale betekenis. Oskar Kozak kwam hier een jaar geleden om het leven, toen hij bezig was met een nieuwe piece. De mensen die goed om zich heen kijken op straat zullen zijn beeldmerk herkennen; het silhouet van een man in zwart, die vanonder een helm de wereld inkijkt. Zijn dood kreeg veel aandacht; positieve mediaberichten over vrienden die een crowdfunding opzetten om een boek te publiceren met zijn werk. Echter, zijn pieces konden ook op minder enthousiaste reacties rekenen. Op een NS forum wordt er als volgt gereageerd op het bericht van zijn dood; ‘ Zijn filosofie spreekt me totaal niet aan. Hij vond dat de stad recht had op straatkunst. Ik zou dat eerder willen omdraaien; ik heb het recht om niet met andermans graffiti geconfronteerd te worden.’
Zo zijn er verschillende opvattingen; wat de één straatkunst noemt vindt de ander vandalisme. En vaak houden gemeentebesturen het op het laatste; graffiti is strafbaar en als je betrapt wordt krijg je een boete of nog erger. In Zwolle is graffiti illegaal; en de plekken die wel bestaan worden gevuld met de toegestane straatkunst. Zwolspleziertje schaart tags en pieces zeker niet onder vandalisme. Deze verzameling van alle variaties in graffiti vormen in dit tweede deel een bijzondere eenheid. Zelfs de tags die je opzichzelfstaand nog zou zien als geklieder, worden in het boek onderdeel van een stroom beelden die allemaal hun eigen verhaal vertellen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten