maandag 16 maart 2020

'Hey baby, it's just words on paper'

Özcan Akyol: Generaal zonder leger. 64 pagina's 

Akyol doet in dit pamflet een oproep aan schrijvers om aan de slag gaan, de lezers zitten met smart te wachten op echte boeken! Generaal zonder leger wil afrekenen met al die schrijvers, recensenten en cultuurpausen die zelfgenoegzaam menen te weten wat echte literatuur is. Akyol noemt hen de "hardnekkige schimmelsoorten die maar niet van wijken weten", de generaals zonder leger die niet meer weten wat oorlogvoeren betekent. Als we deze strijd verliezen dan wordt het volgens hem bijzonder moeilijk om, met name jonge mensen aan het lezen te krijgen.



Deze strijd is nog niet verloren maar dan moeten volgens Akyol schrijvers wel gebruik gaan maken van nieuwe platformen, en zich ver houden van de hardnekkige schimmelsoorten die aan de grachtengordel vastgekleefd zitten. Van hen valt niets nieuws te verwachten, zij zullen de komende generaties niet aan het lezen krijgen met hun incestueuze praktijken. Deze boodschap wordt door Akyol op een aanstekelijke en enthousiasmerende wijze gebracht. En op sommige pagina's spat het schrijfplezier er vanaf; 'Er zijn mensen met goede smaak en de rest is beklagenswaardig geteisem, dat in principe beter iets anders kan gaan doen - pingpongen ofzo.' (Over de mening van de al eerder genoemde grachtengordel kliek over lezers en schrijvers die niet in hun straatje passen) 

Kortom, volgens Akyol wordt de lezer door hen geminacht. Naast een kritiek op de gevestigde literaire orde in ons land, komt hij ook met zijn eigen schrijfregels. Waar moet een goede roman volgens hem aan voldoen? Akyol noemt er drie: Geen taalfouten, geen cliché's, een protagonist en een antagonist waartussen sprake is van een conflict. Dit zijn volgens hem de belangrijkste eigenschappen voor een prettig leesbare roman. Maar uiteindelijk is het allerbelangrijkste dat het aanvaardbaar is opgetekend; '(...) mits het allemaal op een acceptabele manier wordt opgeschreven. Wanneer dat laatste het geval is ben ik van de school die zegt dat er helemaal niets in een boek hoeft te gebeuren.' 

Met een acceptabele manier bedoelt Akyol waarschijnlijk schrijvers die; 'levendige personages kunnen scheppen en fantastische metaforen weten te verzinnen.' Kortom een goed boek is een boek waarin de lezer voor een tijdje wordt meegenomen in geloofwaardige (fictieve)  wereld. Een wereld die meesleept, ontroert en verwondert. Dit is volgens mij het punt dat Akyol met dit pamflet wil maken; wat een goed boek is wordt niet door een stelletje "circle jerkende" hoofdstedelingen bepaalt, nee, dit bepaalt de lezer lekker zelf. Daarnaast luidt zijn devies aan alle beginnende schrijvers; wees multidisciplinair, bedien je niet alleen van de geëigende kanalen, maar zoek je lezers op andere manieren op. Begin een podcast over literatuur, schrijf een blog of plaats gedichten op Instagram bijvoorbeeld. 

En blijf vooral lezen! Want om te schrijven moet je veel lezen. Akyol noemt meerdere keren hoe hij in zijn celletje heeft zitten zwoegen op F.B. Hotz, Tip Marugg en andere obscure schrijvers. Door veel te lezen leer je nieuwe woorden en manieren om iets té verwoorden. Lezen is voor de schrijver zoals schetsen is voor een schilder en een maquette bouwen voor een architect. Generaal zonder leger is een uiterst leesbaar pleidooi voor het lezen van boeken geworden. In zijn essay breekt Akyol een lans voor het belang hiervan. Ondanks het feit dat hijzelf zegt zoveel waarde te hechten aan goed verzorgde teksten, zijn er hier en daar wel wat slordigheidjes ingeslopen zoals 'stammenstrijden'. Maar laat je daardoor niet van de wijs brengen. Dat Akyol's boodschap nog maar lang blijft rondzingen tussen de muren van het huis van de Nederlandse literatuur.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten